Sporten en griep. Wat te doen?
Een griepepidemie betekent dat
verkoudheden, griepaanvallen en andere infectieziekten weer in groten getale de
kop kunnen opsteken. Ofschoon de niet-sporter al gauw zal zeggen dat het niet
verstandig is om te sporten als je ziek bent, leeft de vraag onder fanatieke
sporters wel degelijk.
Veel sporters zijn toch ongeveer 3 tot 4 maal per jaar
verkouden en als dat moment samen valt met sportieve plannen moet je toch een
keuze maken. Een luchtweginfectie is vrijwel altijd een virusinfectie die zich
kan manifesteren als een eenvoudige neusverkoudheid maar ook als een veel
ernstiger beeld zoals een zware griep of zelfs een longontsteking.
Voordat een
advies gegeven wordt moet er onderscheid worden gemaakt tussen een infectie met
algemene verschijnselen zoals koorts en spierpijn, of een infectie die zich
beperkt tot lokale verschijnselen boven de nek zoals keelpijn, loopneus en
hoofdpijn.
Besmetting
Als de griep heerst, of als er veel
mensen om u heen verkouden zijn, is besmetting nauwelijks te voorkomen. Het
virus zit in speekseldruppeltjes die via de lucht verspreid worden door hoesten
of niezen. Behalve door de lucht worden de virussen ook overgebracht via de
handen.
Verschillende verschijnselen
Verkoudheid is een infectieziekte die
door verschillende virussen veroorzaakt kan worden. Deze ziekte kenmerkt zich
door moeheid, loopneus, keelpijn of schorre keel, gezwollen slijmvliezen,
oorpijn en hoesten. Vaak bestaat er ook lichte temperatuursverhoging.
Griep is een virusinfectie en wordt
veroorzaakt door een bepaald soort virus, namelijk het influenzavirus. Het
leidt tot hevigere symptomen die meestal ook het gehele lichamen betreffen,
zoals koorts (39-40 graden), een gevoel van algehele vermoeidheid en echt ziek
zijn, rillingen, spierpijn, hoofdpijn, hoesten. Er zijn meerdere ziekten die in
het begin erg veel lijken op een verkoudheid of griep. Bijvoorbeeld
keelontsteking, ontsteking van de bijholten en de ziekte van Pfeiffer.
Verkoudheid
- Niezen
- Verhoging beneden de 38 °C (soms)
- Keelpijn (soms)
- Tranende ogen (soms)
- Hoest (soms)
- Verstopte neus
- Gevoel 'niet lekker' te zijn
- Hoofdpijn (soms)
- Oorpijn (soms, vooral bij
kinderen)
Griep
- Plotseling begin
- Koorts boven de 38 °C
- Koude rillingen
- Spierpijn
- Hoest
- Verstopte neus (soms)
- Gevoel 'doodziek' te zijn
- Hoofdpijn
- Moeheid en zwakte
Natuurlijk beloop
Een verkoudheid of griep verbetert
meestal binnen 5-7 dagen en na een dag of 10-14 ben je er weer volledig
bovenop. Soms zie je een terugval na een aanvankelijk voorspoedig herstel. Die
terugval wordt veroorzaakt door een infectie met een bacterie, boven op de
reeds aanwezige virusinfectie. De voorkeurslocaties zijn de bijholten,
middenoor en keel.
Wat te doen bij griep met koorts
Trainen met griep/koorts onder de leden
is gevaarlijk. Het immuunsysteem is verzwakt en je lichaam heeft alle energie
nodig om beter te worden. Je loopt bovendien het risico dat de virusinfectie
ook terecht kan komen in de hartspier met als gevolg een myocarditis. Rust
nemen dus en niet trainen! Ook nadat je je weer beter voelt, heeft je lichaam
een aantal dagen rust nodig om te herstellen. De basisregel die je het beste
kunt hanteren luidt dat je bij koorts het dubbele aantal dagen dat de koorts
heeft geduurd niet moet lopen. Had je vier dagen koorts, dan mag je pas
na acht dagen weer beginnen met trainen.
De nek-check!
Anders dan griep, kun je met een
verkoudheid (dus zonder koorts!) wel doortrainen. Er is een ezelsbruggetje,
waarmee je kunt bepalen of je al dan niet kunt sporten: de ‘nek check’.
Zijn de ziekteverschijnselen uitsluitend
boven de nek gelokaliseerd (zoals neusverkoudheid, oorpijn, keelpijn en geen
koorts), dan is sporten toegestaan. De eerste 2-3 dagen wel op een lager
pitje.
Indien de ziekteverschijnselen (ook)
onder de nek gelokaliseerd zijn, zoals hoesten, kortademigheid, koorts (meer
dan 38 graden), spierpijn in armen en benen e.d., dan is het advies om niet te
sporten.
Het idee om toch te gaan sporten “om de
ziekte er uit te zweten” is een onzinnig fabeltje
Risico’s van snel hervatten van het
sporten
Te snelle hervatting van de training is
om meerdere redenen onverstandig. Allereerst is het effect van
een training te verwaarlozen als je nog
ziek bent. Er bestaat zelfs een verhoogde kans om overtraind
te raken omdat je zieke lichaam de
trainingsarbeid nog niet aan. Tevens ondermijnt het je afweersysteem met als
gevolg dat je vatbaarder voor een (andere) ziekte bent. Sporten met koorts of
met nog aanwezige klachten van de onderste luchtwegen (hoesten, piepen,
kortademigheid) kan leiden tot een (lang aanhoudende) ontsteking van de
luchtwegen, zoals een longontsteking of een chronische bronchitis. Hoewel het
(gelukkig) niet vaak optreedt, kan sporten met koorts een infectie van de
hartspier veroorzaken (myocarditis). Die voorheen gezonde sporter is vanaf dat
moment dus hartpatiënt. Een zeer ernstige complicatie van een eenvoudig
griepje! Bovengenoemde complicaties kunnen (de voorbereiding op) het seizoen in
korte tijd volledig om zeep helpen. Wees dus voorzichtig.
Twee gouden regels:
Regel 1:
Bij
koorts, spierpijn en een verhoogde hartslag in rust wordt sporten afgeraden.
Tip:
Als je je ziek of grieperig voelt, is het dus verstandig om de temperatuur te
meten. Meet
deze temperatuur altijd vóór het nemen van temperatuurverlagende of
pijnstillende middelen zoals aspirine en paracetamol.
Regel 2:
Pas je training ook aan als je je
minder goed voelt dan verwacht of gewenst.
Zonder temperatuursverhoging mag er in
principe doorgetraind worden. Het kan echter verstandig zijn om toch wat
rustiger en niet te intensief te trainen.
Tip: Houd een logboek bij om jouw reacties op
trainingen en wedstrijden bij te houden en te leren kennen!
Wist je verder dat:
Het vroegere geloof dat koorts bij een
verkoudheid of griep“ eruit gezweet kan worden” onterecht is? Bij koorts is er
een virus of bacterie actief in het lichaam. Deze kan via de bloedstroom op de
hartkleppen of hartspier terecht komen en daar voor levensgevaarlijke
hartritmestoornissen zorgen. Sporten met koorts wordt dus sterk
afgeraden!
Bron: www.sportzorg.nl